Wereldmuseum
DOSSIER INDIË
Anders kijken naar koloniale fotografie
De fototentoonstelling 'Dossier Indië' geeft een confronterende inkijk in de geschiedenis van het gekoloniseerde Indonesië tussen 1840 en 1949. Gastconservator Thom Hoffman selecteerde ruim 300 foto’s uit de beeldarchieven van diverse erfgoedinstellingen en collecties.
De vroegste foto’s – daterend uit het begin van de 19e eeuw – schetsen Nederlands-Indië als een exotische idylle. Dit geïdealiseerde beeld maakt langzaam plaats voor een gedetailleerd beeld van exploitatie, oorlog en, uiteindelijk, de onafhankelijkheid van Indonesië. De foto’s in de tentoonstelling veranderen langzaam van karakter en geven een realistischer beeld van de relaties in de koloniale maatschappij. Tegelijkertijd verschuift het perspectief van de tentoonstelling van de Nederlandse kolonialen naar dat van de gekolonialiseerde Indonesische bevolking.
De tentoonstelling biedt een gelaagd en veelzijdig narratief dat weerspiegeld is in het ontwerp en de indeling van de tentoonstelling. Blow-ups van krachtige foto’s leiden bezoekers door de ruimte en geven een eerste indruk van het thema. De grote beelden omhullen de kijker en nodigen de bezoekers uit het verhaal in de ruimte te ervaren. De vintage prints trekken de kijker dieper het verhaal in.
Het ruimtelijk ontwerp van de tentoonstelling leidt bezoekers van de ene confronterende scene naar de andere. De houten constructies die als canvas dienen voor het fotografische verhaal veranderen van vorm naar gelang de geschiedenis van Nederlands-Indië zich ontvouwt. Aan het begin van de tentoonstelling, als de kolonie nog afgebeeld wordt als een eendimensionale, exotische idylle, zijn de constructies simpele houten frames met achtergrond prints. Maar als de tijd verstrijkt en de Nederlanders het land en de mensen in bezit nemen en de ontginning en aantasting van landschap en mensen steeds zichtbaarder wordt, krijgen de constructies een meer geïndustrialiseerde uitstraling, met wanden die verwijzen naar houten boortorens. Het thema ‘militaire expansie’ is gepresenteerd door houten palen te gebruiken van verschillende lengtes, wat doet denken aan de houten verdediging van de kampongs. In het deel over de Tweede Wereldoorlog verwijzen de wanden naar afscheiding en gevangenschap. Houten protestborden refereren aan de proclamatie van de Indonesische Republiek, zo ook de kleuren van de rood-witte vlag met daarop de Bersiap-periode (1945-46). De donkere wanden die volgen representeren de Koloniale oorlog (1947-49), een gitzwarte bladzijde in de Indonesische geschiedenis, uiteindelijk eindigend met de onafhankelijkheidsverklaring op het rood-wit van Indonesië.
ONTWERP
ruimtelijk en grafisch ontwerp
LOCATIE
Wereldmuseum Rotterdam
OPPERVLAKTE
800 m2
TE ZIEN
01 oktober 2019 – 12 juli 2020
REALISATIE
Robin van Hamburg, Edwin van Helden, Martijn den Hollander, Kleur Ontwerpstudio, Ed Mulder, Joost ten Hagen
Atelier Van Zijderveld
AV
Shosho
fotografie: Mike Bink
![eda20 award dossier indie 1920px def 1 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/eda20-award-dossier-indie-1920px-def_1.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 1 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-1.jpg)
De vroegste foto’s – daterend uit het begin van de 19e eeuw – schetsen Nederlands-Indië als een exotische idylle.
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 2 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-2.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 3 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-3.jpg)
De houten constructies die als canvas dienen voor het fotografische verhaal veranderen van vorm naar gelang de geschiedenis van Nederlands-Indië zich ontvouwt.
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 4 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-4.jpg)
Aan het begin van de tentoonstelling, als de kolonie nog afgebeeld wordt als een eendimensionale, exotische idylle, zijn de constructies simpele, houten frames met backdrop prints.
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 5 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-5.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 6 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-6.jpg)
Als de tijd verstrijkt en de Nederlanders het land en de mensen in bezit nemen, krijgen de constructies een meer geïndustrialiseerde uitstraling, met wanden die verwijzen naar houten boortorens.
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 21 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-21.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 7 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-7.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 8 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-8.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 9 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-9.jpg)
Het thema ‘militaire expansie’ is gepresenteerd door houten palen te gebruiken van verschillende lengtes, wat doet denken aan de houten verdediging van de kampongs.
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 10 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-10.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 11 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-11.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 12 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-12.jpg)
In het deel over de Tweede Wereldoorlog verwijzen de wanden naar afscheiding en gevangenschap.
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 13 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-13.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 20 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-20.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 14 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-14.jpg)
Houten protestborden refereren aan de proclamatie van de Indonesische Republiek, zo ook de kleuren van de rood-witte vlag.
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 15 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-15.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 17 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-17.jpg)
De donkere wanden representeren de Koloniale oorlog (1947-49), een gitzwarte bladzijde in de Indonesische geschiedenis.
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 18 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-18.jpg)
![tentoonstellingsontwerp dossier indie wereldmuseum 19 jpg](https://www.devrijervandongen.nl/var/upload/tentoonstellingsontwerp-dossier-indie-wereldmuseum-19.jpg)
Uiteindelijk eindigend met de onafhankelijkheidsverklaring van Indonesië.
ONTWERP
ruimtelijk en grafisch ontwerp
LOCATIE
Wereldmuseum Rotterdam
OPPERVLAKTE
800 m2
TE ZIEN
01 oktober 2019 – 12 juli 2020
REALISATIE
Robin van Hamburg, Edwin van Helden, Martijn den Hollander, Kleur Ontwerpstudio, Ed Mulder, Joost ten Hagen
Atelier Van Zijderveld
AV
Shosho
fotografie: Mike Bink